Czwarty, ostatni tom monografii przedstawiającej wybrane problemy związane z urabianiem, transportem i przeróbką materiałów skalnych o podwyższonej urabialności oraz materiałów abrazyjnych. Problemy te dotyczą zarówno podziemnych kopalń węgla kamiennego i rud metali nieżelaznych oraz kopalń odkrywkowych surowców, jak i inwestycji związanych z drążeniem tuneli komunikacyjnych w skałach zwięzłych.
W niniejszej części m.in. omówiono wybrane technologie stosowane w eksploatacji pokładów cienkich, w tym silnie nachylonych, wraz z przeglądem maszyn urabiających tego typu pokłady, przedstawiono nowatorskie rozwiązania organów oraz głowic urabiających dla ramionowych kombajnów chodnikowych, a także zaproponowano modernizację pokładu sitowego i układu napędowego laboratoryjnego przesiewacza WP wykorzystywanego do przeróbki materiałów skalnych o różnych właściwościach fizykochemicznych. W pracy znalazły się również rozdziały poświęcone problemom ściernego zużycia taśm przenośnikowych wykorzystywanych do transportu materiałów abrazyjnych, eksploatacji górniczych wyciągów szybowych przy zwiększonej prędkości powietrza w szybie, diagnostyce stanu technicznego konstrukcji, maszyn i urządzeń, ze szczególnym uwzględnieniem magnetycznych badań nieniszczących, a także badaniom procesu zużycia oleju hydraulicznego w koparkach naczyniowych. Ciekawym zagadnieniem jest też modelowanie systemów antropotechnicznych z wykorzystaniem narzędzi komputerowego wspomagania projektowania wraz z opisaniem eksperymentów wykorzystujących materialny model człowieka (manekin) do badań przeciążeń dynamicznych działających na człowieka podczas użytkowania różnych urządzeń technicznych.